Φλεβική ανεπάρκεια

​

    Τι είναι η Φλεβική Ανεπάρκεια;

 

  Φλεβική ανεπάρκεια ή «φλεβίτιδα» είναι η αδυναμία ή δυσκολία των φλεβών των ποδιών να επιστρέψουν το αίμα πίσω στην καρδιά. Το αίμα λιμνάζει στο πόδι και τελικά οδηγεί στο τέλος μιας κουραστικής ημέρας σε πρήξιμο και αίσθημα βάρους. Με την πάροδο του χρόνου η φλεβική ανεπάρκεια θα εξελιχθεί σταδιακά σε: 

​

• Ευρυαγγείες

• Κιρσούς

• Δυσχρωμία του δέρματος

• Έλκη στα πολύ προχωρημένα  στάδια που πολύ δύσκολα επουλώνονται.

 

    Κιρσοί είναι οι διατεταμμένες φλέβες, ορατές μέσα από το δέρμα του ποδιού σαν μπλε ή μοβ κόμποι μπερδεμένοι σαν καλώδια.

 

   Οι ευρυαγγείες είναι μια πιο ήπια μορφή κιρσών, μικρότερες από ότι οι κιρσοί και συχνά μοιάζουν με «ιστό αράχνης». Έχουν κόκκινο ή μπλε χρώμα και βρίσκονται συνήθως στα πόδια ακριβώς κάτω από την επιφάνεια του δέρματος.

 

     Ανατομία των Φλεβών και ο Ρόλος των Βαλβίδων

 

    Οι φλέβες δεν πρέπει να συγχέονται με τις αρτηρίες. Το αρτηριακό σύστημα κατευθύνει τη ροή του αίματος (πλούσιο σε οξυγόνο) από την καρδιά σε όλο το σώμα, ενώ το φλεβικό σύστημα επιστρέφει το αίμα (φτωχό σε οξυγόνο καθώς έχει καταναλωθεί) στην καρδιά. 

 

    Τα πόδια μας έχουν δυο διακριτά συστήματα φλεβών, ένα επιφανειακό (επιπολής) και ένα βαθύτερο (εν τω βάθει). Το επιφανειακό σύστημα αποτελείται από φλέβες που βρίσκονται κοντά στο δέρμα και οι κυριότερες είναι η «μείζονα σαφηνής φλέβα» (στην εσωτερική πλευρά του μηρού και της κνήμης) και η «ελάσσονα σαφηνής φλέβα» (στη πίσω πλευρά της γάμπας). Το εν τω βάθει σύστημα αποτελείται από μεγαλύτερες φλέβες που βρίσκονται βαθιά στους μύες των ποδιών. Το επιφανειακό σύστημα επικοινωνεί με το βαθύτερο με μικρές φλέβες («διατιτρώσες»). Τελικά όλες οι φλέβες συνδέονται για να σχηματίσουν τις μεγάλες κεντρικές φλέβες στη κοιλιά και στο στήθος. Η φλεβική επιστροφή στην καρδιά γίνεται φυσιολογικά κατα 90% περίπου κυρίως μέσω των εν τω βάθει φλεβών και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί όταν οι επιφανειακές φλέβες νοσούν (π.χ. ευρυαγγείες και κιρσοί) μπορούν να αφαιρεθούν χωρίς να επηρεάζεται η φλεβική κυκλοφορία η οποία πλέον εκτρέπεται προς το βαθύτερο φλεβικό δίκτυο.

 

    Μια σημαντική διαφορά των φλεβών σε σύγκριση με τις αρτηρίες είναι ότι οι φλέβες έχουν βαλβίδες μονής κατεύθυνσης. Όταν οι μύες των ποδιών συσπώνται, σφίγγουν τις εν τω βάθει φλέβες και οι βαλβίδες ανοίγουν, ενώ όταν οι μύες χαλαρώνουν, οι βαλβίδες κλείνουν εμποδίζοντας τη ροή του αίματος προς τα πίσω. Αν οι βαλβίδες «χαλάσουν» ή καταστραφούν, το αίμα παλινδρομεί προς τα πίσω και λιμνάζει στις φλέβες τεντώνοντάς τες, ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης πίεσης. Το τέντωμα αυτό των φλεβών εξασθενεί ακόμη πιο πολύ τα τοιχώματα των φλεβών και καταστρέφει περισσότερο τις βαλβίδες. Αυτό ονομάζεται φλεβική ανεπάρκεια ή φλεβίτιδα και έχει ως τελικό αποτέλεσμα την εμφάνιση ευρυαγγειών και κιρσών.

 

    Παράγοντες Κινδύνου Φλεβική Ανεπάρκειας

 

  Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες κινδύνου που συμβάλουν στην ανάπτυξη της φλεβικής ανεπάρκειας, των κιρσών ή των ευρυαγγείων:

 

• Αδράνεια, όρθια ή καθιστή θέση για μεγάλο χρονικό διάστημα: οι μύες των ποδιών δεν συσπώνται για να πιέσουν τις φλέβες και το αίμα προς τα πάνω το οποίο τελικά λιμνάζει στα πόδια.

• Παχυσαρκία: το υπερβολικό βάρος αυξάνει την πίεση στις φλέβες των κάτω άκρων και επιδεινώνει την κατάσταση.

• Ηλικία: οι κιρσοί επηρεάζουν άτομα μεταξύ 30-70 ετών. Με την πάροδο της ηλικίας, ο ελαστικός χιτώνας της φλέβας αρχίζει να εξασθενεί αυξάνοντας την πιθανότητα να διασταλθεί η φλέβα.

• Γυναικείο φύλο: οι γυναίκες είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε φλεβική ανεπάρκεια λόγω της επίδρασης της προγεστερόνης στις φλέβες και των ορμονικών μεταβολών της εγκυμοσύνης. Οι γυναίκες είναι 2-3 φορές πιο πιθανό να έχουν κιρσούς.

• Εγκυμοσύνη: οι έγκυες γυναίκες έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κιρσών λόγω των ορμονικών μεταβολών της εγκυμοσύνης, αλλά και λόγω της συμπίεσης των κεντρικών φλεβών από τη διαστολή της μήτρας που τελικά αυξάνει τη φλεβική πίεση στις φλέβες των ποδιών. Οι φλέβες συνήθως επανέρχονται μέσα σε ένα χρόνο μετά τον τοκετό. Οι γυναίκες που έχουν πολύδυμες κυήσεις μπορεί να αναπτύξουν μόνιμους κιρσούς.

• Τραυματισμός κάτω άκρου: οι φλέβες μπορεί να τραυματιστούν και να καταστραφούν.

• Κάπνισμα: αυξάνει τον κίνδυνο φλεβικής θρόμβωσης που με τη σειρά της καστρέφει τις βαλβίδες.

• Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση: όταν οι εν τω βάθει φλέβες των κάτω άκρων φράξουν ή καταστραφούν εξαιτίας ενός θρόμβου, η ροή του αίματος εκτρέπεται μέσω του επιπολής φλεβικού δικτύου. Καθώς οι επιφανειακές «επιπολής» φλέβες λαμβάνουν υψηλότερο όγκο αίματος και πίεσης, στο τέλος διαστέλλονται προκαλώντας φλεβίτιδα – κιρσούς.

• Πυελική μάζα: σπάνια, μια πυελική μάζα (καλοήθης ή κακοήθης όγκος) μπορεί να συμπιέσει τις κεντρικές φλέβες που εμποδίζουν την εκροή αίματος από τα πόδια, αυξάνοντας έτσι τη φλεβική πίεση στις φλέβες των ποδιών.

• Οικογενειακό ιστορικό

 

   Όλοι αυτοί οι παράγοντες, αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο, δεν προκαλούν όμως κατ’ ανάγκη φλεβική ανεπάρκεια. Για παράδειγμα άτομα με έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου ενδέχεται να μην προσβληθούν, ενώ αντίθετα, άτομα χωρίς εμφανείς παράγοντες κινδύνου μπορεί να νοσήσουν. Ο ρόλος των γονιδίων (οικογενειακό ιστορικό) είναι καθοριστικός. Ο γιατρός σας γνωρίζοντας τους παράγοντες κινδύνου για κάθε νόσο, μπορεί να σας καθοδηγήσει στις απαραίτητες ενέργειες πρόληψης και θεραπείας, συμπεριλαμβανομένων αλλαγών στις συνήθειές σας και παρακολουθώντας κλινικά την πορεία της νόσου.

 

     Διάγνωση Φλεβικής Ανεπάρκειας

 

   Οι κιρσοί και οι ευρυαγγείες είναι συνήθως εμφανείς, αλλά η βαρύτητα της υποκείμενης φλεβικής ανεπάρκειας μπορεί να διαγνωσθεί μόνο με το υπερηχογράφημα φλεβών. Είναι άσκοπο το να προβείτε σε οποιαδήποτε θεραπεία πριν ο Αγγειοχειρουργός σας επιβεβαιώσει ή αποκλείσει την φλεβική ανεπάρκεια και τη σοβαρότητά της ώστε να διαμορφώσει ένα ολοκληρωμένο πλάνο θεραπείας που θα επικεντρωνεται στο συγκεκριμένο υποκείμενο πρόβλημα.

​

   Ανάλογα με το ιατρικό σας ιστορικό, ο γιατρός θα σας εξετάσει και θα σας συστήσει υπερηχογράφημα φλεβών. Βεβαιωθείτε ότι έχετε ενημερώσει τον γιατρό σας για την εμφάνιση οποιουδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα.

​

   Το υπερηχογράφημα φλεβών (Duplex ή Triplex) είναι μια εξέταση απλή, γρήγορη, μη επεμβατική και ακριβής στη διάγνωση φλεβικής ανεπάρκειας των κάτω άκρων καθώς μπορούν να χαρτογραφηθούν οι φλέβες και να προσδιοριστούν οι δυσλειτουργίες των βαλβίδων. Το υπερηχογράφημα φλεβών θα χρησιμοποιηθεί επίσης κατά τη διάρκεια θεραπείας με ενδοφλεβικό laser ή ραδιοσυχνότητες και κατά τη διάρκεια σκληροθεραπείας με αφρό.

​

   Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο γιατρός θα σας συστήσει τη διενέργεια αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας κοιλίας ή λεκάνης, συνήθως όταν υπάρχει η υποψία απόφραξης των κεντρικών φλεβών της πυέλους ή της κοιλιάς.

​

    Θεραπεία Φλεβικής Ανεπάρκειας

 

  Η ελαφριάς μορφής φλεβική ανεπάρκεια (ήπια συμπτώματα και ελάχιστα ευρήματα στο υπερηχογράφημα φλεβών) δεν απαιτεί κατά ανάγκη κάποιο είδος επεμβατικής θεραπείας, αλλά απλά συντηρητική αντιμετώπιση.

 

   Οι κιρσοί και οι ευρυαγγείες στα αρχικά στάδια μπορεί να αποτελούν αισθητικό πρόβλημα και είναι απόλυτα λογικό να αναζητηθεί θεραπεία για αισθητικούς και μόνο λόγους, ειδικά αν οι κίνδυνοι από τις προσφερόμενες θεραπείες είναι ελάχιστοι.

 

   Οι βαριές περιπτώσεις κιρσών, κυρίως εκείνες που περιλαμβάνουν έλκη στα πόδια, απαιτούν θεραπεία.

 

   Οι κιρσοί αντιμετωπίζονται συχνά με την εξάλειψη των «κακών» φλεβών, αναγκάζοντας το αίμα να κυκλοφορεί μέσω των υγιών φλεβών. Για την εξάλειψη του προβλήματος μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφορες μέθοδοι: 

​

• Συντηρητική με αλλαγές στον τρόπο ζωής και Κάλτσες Διαβαθμισμένης συμπίεσης

• Φαρμακευτική αγωγή

• Σκληροθεραπεία

• Laser ή ραδιοσυχνότητες

• Χειρουργική επέμβαση (σαφηνεκτομή)

           

  Όλες οι παραπάνω επιλογές έχουν θέση στην σύγχρονη ιατρική και ο Αγγειοχειρουργός θα σας καθοδηγήσει στην καλύτερη επιλογή. 

 

    Συντηρητική αντιμετώπιση

 

   Τα συμπτώματα ενδέχεται να ελαττωθούν και να επιβραδυνθεί η εξέλιξη της νόσου με απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής, κάλτσες συμπίεσης και περιστασιακά λήψη φαρμακευτικής αγωγής.