Διαβητικό πόδι
Το διαβητικό πόδι αποτελεί μία από τις συχνότερες επιπλοκές του Σακχαρώδους Διαβήτη.
Με τον όρο διαβητικό πόδι εννοούμε την κλινική κατάσταση κατά την οποία παρατηρούνται δερματικές και οστικές αλλοιώσεις στα κάτω άκρα ατόμων που πάσχουν από Σ.Δ. και είναι απόρροια διαβητικής περιφερικής νευροπάθειας ή περιφερικής αρτηριακής νόσου ή συνδυασμός και των 2. Οι βλάβες αυτές περιλαμβάνουν εξελκώσεις με φλεγμονές γειτονικών ιστών ή και γαγγραινώδεις αλλοιώσεις, που μπορεί να οδηγήσουν μέχρι και στον ακρωτηριασμό.
Παθογένεια
Η περιφερική νευροπάθεια, ως επιπλοκή του Σ.Δ., οδηγεί σε διαταραχή της αισθητικότητας και απώλεια της αντίληψης του πόνου και της θερμοκρασίας (ζεστό, κρύο). Κατά συνέπεια, ο ασθενής μπορεί να υφίσταται θερμικές βλάβες και τραυματισμούς, οι οποίοι- λόγω έλλειψης πόνου -δε γίνονται αντιληπτοί και δεν αντιμετωπίζονται κατάλληλα. Επίσης, δημιουργούνται υπερκερατώσεις (κάλοι), ιδίως στα πέλματα, οι οποίες προδιαθέτουν με τη σειρά τους την εμφάνιση ελκών. Όταν οι βλάβες επεκταθούν και στα κινητικά νεύρα, τότε προκαλείται ατροφία μυών, παραμορφώσεις δακτύλων όπως σφυροδακτυλία, γαμψοδακτυλία και πτώση του προσθίου ποδός, καθιστώντας τις κεφαλές των μεταταρσίων ιδιαίτερα ευαίσθητες περιοχές, καθώς υφίστανται αυξημένες πιέσεις λόγω του βάρους του σώματος. Η προσβολή των αυτόνομων νεύρων που κατά κανόνα συνυπάρχει με την περιφερική νευροπάθεια οδηγεί σε δυσλειτουργία των ιδρωτοποιών αδένων και σε εμφάνιση ξηροδερμίας, που συμβάλλει στη δημιουργία των ελκών.
Η περιφερική αρτηριακή νόσος, που προσβάλλει συνήθως τα άτομα με Σ.Δ και συνυπάρχει με τη νευροπάθεια, οδηγεί συχνότερα στην εμφάνιση ελκών, τα οποία λόγω της κακής κυκλοφορίας του αίματος επουλώνονται δυσκολότερα. Η αρτηριοπάθεια σε Σ.Δ αφορά τις αρτηρίες κάτω από την περιοχή του γονάτου. Όσο περισσότερο παραμένουν ανοιχτά τα έλκη, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος σοβαρής λοίμωξης.
Διάγνωση
-
Νευροπάθειας: ΚΛΙΝΙΚΑ
-
Ισχαιμίας: ΚΛΙΝΙΚΑ, Doppler, +/- Αγγειογραφία
-
Oστικές Παραμορφώσεις: Ακτινογραφία
-
Λοιμώξεις: Καλλιέργεια αίματος, ακτινογραφία για οστεομυελίτιδα, δείγματα με βούρτσα
Ποια συμπτώματα θα μας κάνουν να απευθυνθούμε στο γιατρό;
-
Πόνος
-
Αλλαγή χρώματος
-
Δυσάρεστη οσμή
-
Εμφάνιση κάλου
-
Παρουσία έλκους
-
Παραμόρφωση ποδός
-
Πρήξιμο
Στην περίπτωση που έχει ήδη δημιουργηθεί το έλκος, η θεραπεία περιλαμβάνει:
-
Ρύθμιση σακχάρου
-
Έλεγχος πιθανών λοιμώξεων. Οι συνηθέστεροι μικροοργανισμοί είναι οι Σταφυλόκοκκοι, Στρεπτόκοκκοι και τα Αναερόβια. Σε ενδεχόμενη κυτταρίτιδα ίσως χρειασθεί η εισαγωγή στο νοσοκομείο για την IV χορήγηση αντιβιοτικών.
-
Χειρουργική επέμβαση των κεφαλών των μεταταρσίων ίσως είναι απαραίτητη.
Απόλυτες ενδείξεις χειρουργικής επέμβασης
-
Σοβαρή ισχαιμία - γάγγραινα/πόνος στην ηρεμία
-
Εκτεταμένη αναερόβια λοίμωξη
-
Απόστημα ή εν τω βάθει λοίμωξη
-
Πυογενής αρθρίτιδα
Κατάλληλα μέτρα προφύλαξης και αποφυγής εξέλκωσης
-
Καθημερινή πλύση ποδιών με χλιαρό νερό. Αποφυγή καυτού νερού και σχολαστικό στέγνωμα ποδιών, ιδιαίτερα ανάμεσα στα δάχτυλα
-
Χρήση ενυδατικής κρέμας, έαν το δέρμα είναι ξηρό, αλλά όχι όμως ανάμεσα στα δάχτυλα
-
Προσεχτικό κόψιμο νυχιών
-
Στενή παρακολούθηση των ποδιών και των πελμάτων για πιθανούς τραυματισμούς
-
Αποφεύγουμε να περπατάμε ξυπόλητοι
-
Αποφυγή στενών παπουτσιών. Φοράμε άνετα και μαλακά παπούτσια. Ελέγχουμε το εσωτερικό τους για προεξοχές ή ξένα αντικείμενα
-
Αποφυγή χρήσης θερμοφόρων ή άλλων θερμαντικών συσκευών
-
Δεν πειράζουμε κάλους ή νεοεμφανιζόμενες φουσκάλες
Διαβητικό πόδι
Το διαβητικό πόδι αποτελεί μία από τις συχνότερες επιπλοκές του Σακχαρώδους Διαβήτη.
Με τον όρο διαβητικό πόδι εννοούμε την κλινική κατάσταση κατά την οποία παρατηρούνται δερματικές και οστικές αλλοιώσεις στα κάτω άκρα ατόμων που πάσχουν από Σ.Δ. και είναι απόρροια διαβητικής περιφερικής νευροπάθειας ή περιφερικής αρτηριακής νόσου ή συνδυασμός και των 2. Οι βλάβες αυτές περιλαμβάνουν εξελκώσεις με φλεγμονές γειτονικών ιστών ή και γαγγραινώδεις αλλοιώσεις, που μπορεί να οδηγήσουν μέχρι και στον ακρωτηριασμό.
Παθογένεια
Η περιφερική νευροπάθεια, ως επιπλοκή του Σ.Δ., οδηγεί σε διαταραχή της αισθητικότητας και απώλεια της αντίληψης του πόνου και της θερμοκρασίας (ζεστό, κρύο). Κατά συνέπεια, ο ασθενής μπορεί να υφίσταται θερμικές βλάβες και τραυματισμούς, οι οποίοι- λόγω έλλειψης πόνου -δε γίνονται αντιληπτοί και δεν αντιμετωπίζονται κατάλληλα. Επίσης, δημιουργούνται υπερκερατώσεις (κάλοι), ιδίως στα πέλματα, οι οποίες προδιαθέτουν με τη σειρά τους την εμφάνιση ελκών. Όταν οι βλάβες επεκταθούν και στα κινητικά νεύρα, τότε προκαλείται ατροφία μυών, παραμορφώσεις δακτύλων όπως σφυροδακτυλία, γαμψοδακτυλία και πτώση του προσθίου ποδός, καθιστώντας τις κεφαλές των μεταταρσίων ιδιαίτερα ευαίσθητες περιοχές, καθώς υφίστανται αυξημένες πιέσεις λόγω του βάρους του σώματος. Η προσβολή των αυτόνομων νεύρων που κατά κανόνα συνυπάρχει με την περιφερική νευροπάθεια οδηγεί σε δυσλειτουργία των ιδρωτοποιών αδένων και σε εμφάνιση ξηροδερμίας, που συμβάλλει στη δημιουργία των ελκών.
Η περιφερική αρτηριακή νόσος, που προσβάλλει συνήθως τα άτομα με Σ.Δ και συνυπάρχει με τη νευροπάθεια, οδηγεί συχνότερα στην εμφάνιση ελκών, τα οποία λόγω της κακής κυκλοφορίας του αίματος επουλώνονται δυσκολότερα. Η αρτηριοπάθεια σε Σ.Δ αφορά τις αρτηρίες κάτω από την περιοχή του γονάτου. Όσο περισσότερο παραμένουν ανοιχτά τα έλκη, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος σοβαρής λοίμωξης.
Διάγνωση
-
Νευροπάθειας: ΚΛΙΝΙΚΑ
-
Ισχαιμίας: ΚΛΙΝΙΚΑ, Doppler, +/- Αγγειογραφία
-
Oστικές Παραμορφώσεις: Ακτινογραφία
-
Λοιμώξεις: Καλλιέργεια αίματος, ακτινογραφία για οστεομυελίτιδα, δείγματα με βούρτσα
Ποια συμπτώματα θα μας κάνουν να απευθυνθούμε στο γιατρό;
-
Πόνος
-
Αλλαγή χρώματος
-
Δυσάρεστη οσμή
-
Εμφάνιση κάλου
-
Παρουσία έλκους
-
Παραμόρφωση ποδός
-
Πρήξιμο
Στην περίπτωση που έχει ήδη δημιουργηθεί το έλκος, η θεραπεία περιλαμβάνει:
-
Ρύθμιση σακχάρου
-
Έλεγχος πιθανών λοιμώξεων. Οι συνηθέστεροι μικροοργανισμοί είναι οι Σταφυλόκοκκοι, Στρεπτόκοκκοι και τα Αναερόβια. Σε ενδεχόμενη κυτταρίτιδα ίσως χρειασθεί η εισαγωγή στο νοσοκομείο για την IV χορήγηση αντιβιοτικών.
-
Χειρουργική επέμβαση των κεφαλών των μεταταρσίων ίσως είναι απαραίτητη.
Απόλυτες ενδείξεις χειρουργικής επέμβασης
-
Σοβαρή ισχαιμία - γάγγραινα/πόνος στην ηρεμία
-
Εκτεταμένη αναερόβια λοίμωξη
-
Απόστημα ή εν τω βάθει λοίμωξη
-
Πυογενής αρθρίτιδα
Κατάλληλα μέτρα προφύλαξης και αποφυγής εξέλκωσης
-
Καθημερινή πλύση ποδιών με χλιαρό νερό. Αποφυγή καυτού νερού και σχολαστικό στέγνωμα ποδιών, ιδιαίτερα ανάμεσα στα δάχτυλα
-
Χρήση ενυδατικής κρέμας, έαν το δέρμα είναι ξηρό, αλλά όχι όμως ανάμεσα στα δάχτυλα
-
Προσεχτικό κόψιμο νυχιών
-
Στενή παρακολούθηση των ποδιών και των πελμάτων για πιθανούς τραυματισμούς
-
Αποφεύγουμε να περπατάμε ξυπόλητοι
-
Αποφυγή στενών παπουτσιών. Φοράμε άνετα και μαλακά παπούτσια. Ελέγχουμε το εσωτερικό τους για προεξοχές ή ξένα αντικείμενα
-
Αποφυγή χρήσης θερμοφόρων ή άλλων θερμαντικών συσκευών
-
Δεν πειράζουμε κάλους ή νεοεμφανιζόμενες φουσκάλες
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΜΟΥΛΑΚΑΚΗΣ
Αναπληρωτής Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής
Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών
Fellow of the European Board of Vascular Surgery (FEBVS)
Ιατρείο: Ανδρέα Παπανδρέου 132, TK: 16561, Γλυφάδα
Απογευματινό Ιατρείο "Αττικό" Νοσοκομείο (Ραντεβού 1535)
Επικοινωνίας Ιατρού: 6988585401
Βιογραφικό
Ο Κωνσταντίνος Γ. Μουλακάκης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθήνας. Στην προηγούμενη θέση του ήταν Αναπληρωτής Καθηγητής της Αγγειοχειρουργικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Πατρών (2020-2024). Είναι πιστοποιημένος Αγγειοχειρουργός στην Ελλάδα, την Γερμανία (Ärztekammer Nordrhein ÄKNo, Urkunde Facharzt für Gefäßchirurgie, Köln) και κατέχει το Ευρωπαϊκό Δίπλωμα Αγγειοχειρουργικής (FEBVS, European Board Certification for Vascular and Endovascular Surgery). Αποφοίτησε το 1997 από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών και είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκπαιδεύτηκε στην Γενική Χειρουργική στη Β’ Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και ολοκλήρωσε την ειδικότητα της Αγγειοχειρουργικής στην Αγγειοχειρουργική Κλινική του Νοσοκομείου Ερυθρός Σταυρός.
Έχει εργαστεί και μετεκπαιδευθεί στην Πανεπιστημιακή Αγγειοχειρουργική Κλινική της Κολωνίας (Klinik und Poliklinik für Gefäßchirurgie, Uniclinic Köln), στο Houston, ΗΠΑ (University of Texas, Department of Cardiovascular Surgery, Houston, Hermann Institute) και έχει ως Επιμελητής στην Αγγειοχειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αττικόν. Είναι απόφοιτος του προγράμματος Master μεταπτυχιακών σπουδών “Ενδαγγειακές Τεχνικές στην αντιμετώπιση των αγγειακών παθήσεων”, (Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Μιλάνου - Bicocca) και μετά από 6 μήνες εκπαίδευση, έλαβε την πιστοποίηση - Επάρκεια Διενέργειας Αγγειακών Υπερήχων.
Έχει πάνω από 190 διεθνείς δημοσιεύσεις (> 184, PUBMED) σε έγκριτα ξένα περιοδικά και έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες μη χρηματοδοτούμενες και χρηματοδοτούμενες κλινικές μελέτες και πρωτόκολλα. Είναι Συντονιστής της επιτροπής Μητρώου Καταγραφής Αγγειακών Παθήσεων (HEVAR - Hellenic Vascular Registry, https://vascularregistry.gr/), έχει διατελέσει γραμματέας της Ελληνικής Φλεβολογικής Εταιρείας (2015-2017, 2017-2019, 2019-2021) Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Αγγειακής και Ενδαγγειακής Χειρουργικής (2013-2015, 2015-2017, 2017-2019) και είναι μέλος πολλών εγχώριων και διεθνών εταιρειών. Έχει λάβει υποτροφία ESVS, επαίνους και βραβεία στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Οι βιβλιογραφικές αναφορές του είναι > 5500 και o συντελεστής h- Index: 42 (Google Scholar Citation Index, 4/2024)
Εκπαίδευση - Μόνιμες Θέσεις
1997
Πτυχιούχος Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών
2001-2004
Γενική Χειρουργική στη Β’ Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών
2004-2008
-
Αγγειοχειρουργική Κλινική του Νοσοκομείου Ερυθρός Σταυρός
-
Πανεπιστημιακή Αγγειοχειρουργική Κλινική της Κολωνίας (2007, Educational Grant)
2008-2010
Μετεκπαίδευση, Πανεπιστημιακή Αγγειοχειρουργική Κλινική της Κολωνίας (Klinik und Poliklinik für Gefäßchirurgie, Uniclinic Köln)
2010-2020
Επιμελητής, Αγγειοχειρουργική Κλινική, Αττικό Νοσοκομείο Αθήνας - Μετεκπαίδευση στο Houston ΗΠΑ (2013, University of Texas, Department of Cardiovascular Surgery, Houston, Hermann Institute)
2020 - 2024
Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών. Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών
2024 - ...
Αναπληρωτής Καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ)
Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο "Αττικό"
Βραβεία - Υποτροφίες - Διακρίσεις - Έπαθλα
2006
Έπαινος του Επάθλου “Σωτήρης Παπασταμάτης”, από την Ιατρική Εταιρία Αθηνών για την εργασία “Μελέτη των επιδράσεων του υπερθυρεοειδισμού στην ιστολογική δομή και τις μηχανικές ιδιότητες της αορτής”
2007
Υποτροφία ESVS (European Society for Vascular Surgery), για εκπαίδευση στην Γερμανία στην Αγγειακή και Ενδαγγειακή Αγγειοχειρουργική
2008
Πρώτο βραβείο Πειραματικής Εργασίας 11ου Πανελληνίου Συνεδρίου Αγγειοχειρουργικής και Αγγειολογίας, 18-20 Ιανουαρίου 2008, Θεσαλλονίκη, “ Μελέτη του οξειδωτικού stress και των ιστολογικών αλλαγών στο τοίχωμα της θωρακικής αορτής σε πειραματικό υποθυρεοειδισμό"
2010
Έπαινος της Ελληνικής καρδιολογικής εταιρίας στην Ερευνητική εργασία στο 31ο Πανελλήνιο καρδιολογικό Συνέδριο για την εργασία «Η σημασία της αορτικής σκληρίας σε ασθενείς με ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής»
2011
Grant from Hellenic Cardiac Society. “Aortic stiffness before and after endovascular AAA reconstruction” 2011.
2012
Βραβείο κλινικής μελέτης, 13ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγγειακής και Ενδαγγειακής Χειρουργικής, Μάρτιος 2012, Ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής: 3.5 χρόνια εμπειρίας από την έναρξη λειτουργίας της αγγειοχειρουργικής κλινικής του Πανεπιστήμιου Αθηνών.
2012
1st prize Award, London Cardiovascular Symposium, 19-20 October 2012, Complex Cases Session, Plenary Presentation, "Endovascular management of rupture after rupture following elective EVAR and implications on endograft stability"
2014
Βραβείο Δημακάκου καλύτερης ελεύθερης ανακοίνωσης, 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγγειακής και Ενδαγγειακής Χειρουργικής 13-16 Μαρτίου 2014. "Εndograft limb occlusion after endovascular aortic repair. a single center experience."
2016
Βραβείο καλύτερης ελεύθερης ανακοίνωσης «Η επίδραση της άσκησης στο καρδιαγγειακό σύστημα σε διαβητικούς επίμυες». 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγγειακής και Ενδαγγειακής Χειρουργικής - Αγγειολογίας, 2016.
2018
Τιμητικός έπαινος "Δημιουργία προγνωστικού μοντέλου για την πρόβλεψη τύπου ΙΙ ενδοδιαφυγής μετά από ενδαγγειακή αποκατάσταση ανευρύσματος κοιλιακής αορτής". 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγγειακής και Ενδαγγειακής Χειρουργικής - Αγγειολογίας.
2020
Τιμητικός έπαινος της Ελληνικής Εταιρείας Αγγειακής και Ενδαγγειακής Χειρουργικής "Η εμπειρία της Αγγειοχειρουργικής Κλινικής του ΠΓΝΑ «ΑΤΤΙΚΟΝ» στην αντιμετώπιση των παρανεφρικών ανευρυσμάτων της κοιλιακής αορτής από το 2015 έως 2019", 19ο Πανελλήνιο Υβριδικό Συνέδριο Αγγειακής και Ενδαγγειακής Χειρουργικής - Αγγειολογίας.